Een warmtepomp versus stadsverwarming: het verschil

Zowel de temen stadsverwarming als een warmtepomp hoor je steeds vaker voorbij komen, terwijl beide systemen al heel wat jaren bestaan in Nederland. Een warmtepomp is namelijk al sinds de energiecrisis in de jaren 70 echt een serieuze kandidaat op gebied van duurzame energie. Door dalende energieprijzen is deze echter een tijdje van de radar verdwenen, maar de afgelopen jaren is er sprake van een heuse comeback!

Ook stadsverwarming is geen nieuw verschijnsel. Utrecht was in Nederland de eerste stad die stadsverwarming aanbood voor geselecteerde gebieden, sinds 1923! Ook hier geldt dat door de nieuwe ontwikkelingen in de energiesector en de verduurzaming het verschijnsel aan interesse heeft gewonnen.

Maar wat houdt een warmtepomp of stadsverwarming nu precies in?

Laten we beginnen met stadsverwarming. Stadsverwarming is een manier voor duurzame energie, waarmee we onze woningen verwarmen, warm water creëren en elektriciteitsgebruik verminderen.

Stadsverwarming in een notendop

Met stadsverwarming wordt de gasaansluiting in huis overbodig. Zoals de naam al zegt is stadsverwarming een gedeelde energie voorziening. De benodigde energie wordt namelijk opgewekt door de aarde, fabrieken, door het verwerken van plantaardige en dierlijke resten of water. Vervolgens wordt de energie via een warmtenet van leidingen onder de grond naar een overdrachtsstation en vervolgens naar de aangesloten woningen gepompt.

Zeker als de stadsverwarming gebruik maakt van restwarmte vanuit een fabriek is dit een zeer duurzame vorm van verwarmen, de restwarmte zou anders verloren gaan en het milieu alleen maar belasten. Op deze manier kan warm water dus gebruikt en benut worden, dat anders verloren zou gaan, zónder het milieu op enige manier te schaden. Slechts de aanleg en aanbouw van deze systemen zijn een punt van discussie

Warmtepomp in een notendop

Een warmtepomp is de individuele tegenhanger van stadsverwarming. Een warmtepomp werkt anders, aangezien deze gebruik maakt van warmte uit de lucht of uit de aarde voor 1 gebouw of woning. De warmtepomp is in staat dermate veel warmte uit de lucht of grond te halen dat deze een woning kan verwarmen, plus deze van warm water te voorzien. Zelfs wanneer het buiten koud is, bijvoorbeeld in de winter, kan er uit de lucht nog warmte gehaald worden.

Een warmtepomp is als het ware het omgekeerde van een koelkast. Een koelkast haalt warmte van binnen naar buiten, een warmtepomp haalt warmte uit de omgeving en brengt dit naar binnen. De warmte kan de warmtepomp halen uit 3 onderdelen: uit lucht, uit de bodem of uit bodemwater. Een mix tussen lucht en een HR ketel is een extra optie (hybride model).

Credits: Voor de wereld van morgen

Stapsgewijs werkt een warmtepomp als volgt:

1. Warmtepomp neemt warmte-energie op uit water, lucht of grond
2. De pomp verhoogt de temperatuur door samenpersing (compressie)
3. Er wordt warmte afgegeven aan de verwarming in de woning
4. De temperatuur daalt, druk wordt verlaagd (condensatie)
5. Het proces begint opnieuw

Eisen aan beide systemen

Voor zowel een warmtepomp als stadsverwarming is een uitstekende isolatie een must. Om ervoor te zorgen dat kostbare energie en warmte niet verloren gaat, zal het energielabel A of B moeten zijn. Anders zal het rendement van het systeem onvoldoende zijn om echt profijt te hebben.

Voor- en nadelen van een waterpomp

Een warmtepomp is in eigen bezit, je kunt je eigen energieleverancier kiezen en ook zelf kiezen voor een installateur en iemand die het onderhoud doet aan de warmtepomp. De belastingen en gebruikskosten zijn vergeleken met een gewone cv-installatie een stuk goedkoper, omdat een warmtepomp ook duurzaam werkt. Je verbruikt met een warmtepomp namelijk geen gas meer.

Je kunt de warmtepomp tevens laten samenwerken met je zonnepanelen waardoor je nog meer “grijze elektriciteit” kunt besparen en de CO2 terugdringt naar nul. Met een warmtepomp kun je theoretisch gezien ook je woning koelen. Een nadeel van een warmtepomp momenteel is de aanschafprijs. Deze ligt nu nog erg hoog, maar zal de komende jaar waarschijnlijk snel lager worden. Daarnaast neemt een warmtepomp meer ruimte in beslag dan een “oude” HR-Ketel.

De voor- en nadelen van stadsverwarming

Stadsverwarming is eigenlijk een zorgeloze manier van energieafname. De beheerder van het warmtenet doet het onderhoud, levert de energie en zorgt voor de warmtewisselaar voor in jouw woning. Je hebt dus kort gezegd geen omkijken naar stadsverwarming. Daarnaast is het een duurzame vorm van verwarming, afhankelijk van de warmtebron, is de reductie van CO₂ uitstoot significant.

Met stadsverwarming verlies je echter wel je keuzerecht. Je kunt niet overstappen naar een andere leverancier en je bent overgeleverd aan de prijzen van de ACM. Je kunt niets doen als de prijzen van de stadsverwarming ineens enorm stijgen. Daarnaast kun je de zonnepanelen die je eventueel al hebt niet inzetten in combinatie met de stadswarmte, deze worden dus overbodig op het moment dat je jouw woning laat aansluiten op het warmtenet.

Kiezen voor stadsverwarming of voor een warmtepomp?

Wil je graag je huis verduurzamen en kiezen voor een warmtepomp of stadswarmte? Dan zul je met een aantal zaken rekening moeten houden.

Ten eerste spelen de financiële afwegingen een grote rol. Daarom is het verstandig om de twee opties naast elkaar te leggen.

• Het aanleggen en het aansluiten van de stadsverwarming brengt eenmalige aansluitkosten met zich mee. Daar komen ook nog vaste kosten voor het benodigde jaarlijkse onderhoud bovenop. Tevens krijg je bij een aansluiting op de stadsverwarming ook nog gewoon een rekening zoals dat ook bij andere energie- of gasleveranciers ging/gaat. Een gemiddeld huishouden geeft aan deze vorm van verwarmen ongeveer 1650 euro per jaar uit. Let op, dit is voor een “modaal” huishouden. Als we hiervoor rekenen met een verbruik over tien jaar dan zou dit dus neerkomen op ongeveer €16.500.
• Bij een warmtepomp komen ook kosten kijken. Echter steken deze anders in elkaar. De pomp dient uiteraard aangeschaft te worden en naast de aanschafkosten komen hier ook nog installatiekosten bij kijken van een installatiespecialist. Uiteraard zijn deze kosten, in tegenstelling tot het onderhoud dat ook hierbij jaarlijks nodig is, eenmalige kosten. In tegenstelling tot de stadsverwarming, waar je betaalt voor de warmte, betaal je bij een warmtepomp voor de elektriciteit. De stroomrekening zal dus flink toenemen. Toch zijn deze kosten vaak lager dan stadsverwarming: een KWh aan elektriciteit kost momenteel ongeveer 21 eurocent en het gemiddelde verbruik van een warmtepomp is ongeveer 4000 KWh per jaar, de jaarlijkse kosten zijn daarmee €840 aan elektriciteit. Over tien jaar is dat dus €8.400. Als je daarnaast rekening houdt met een aanschafprijs van ongeveer €5.000, kom je dus uit op €13.400 per 10 jaar. Er is dan nog speling van ruim €3.000 om de warmtepomp te laten installeren.
  Let wel: In deze berekening is geen rekening gehouden met een eventuele subsidie op een warmtepomp.

Er zit dus een verschil in kosten tussen het gebruik van stadsverwarming of een warmtepomp. Op de lange termijn is een warmtepomp een interessante investering, met name als deze ook gecombineerd wordt met zonnepanelen of een andere vorm van duurzame elektriciteits-generatie.

Stadsverwarming is – mits beschikbaar voor jouw woning in het woongebied – met name een duurzame optie voor de kortere termijn. Verwacht je minder dan 8 jaar in de woning te verblijven, dan kan stadsverwarming een goede duurzame keus en investering zijn.

Wil je echter helemaal niet kiezen? Dan is als laatste ook een combinatie mogelijk.

Warmtepomp in combinatie met stadsverwarming

Een warmtepomp en stadsverwarming kunnen mogelijk samenwerken. Op deze manier heb je uiteindelijk een lagere factuur voor beide producten. Alleen het aanschaffen en aanleggen kost flink wat meer. Het duurt dus enkele jaren langer voordat je daadwerkelijk geld bespaart ten opzichte van andere energieleveringsmogelijkheden, maar je bent wel enorm duurzaam bezig!